Een nieuw album van iamthemorning in de zomer? Daar klopt natuurlijk niets van, de (nog steeds) jonge Russen maken immers bij uitstek herfstmuziek: muzikaal mistroostig, tekstueel deprimerend en van zo’n ongekende somberheid dat je na het luisteren opvrolijkt van afstervend blad en miezerregen. Ook het nieuwe album, “The Bell”, doet weer een flinke aanslag op de levensvreugde. Als u mij niet gelooft, dit is wat de band zelf schijft ter promotie van hun inmiddels alweer vierde studio-album:
“each song is a story in its own right, all of them are fuelled by human cruelty and pain caused by it. Cruelty and different ways that we cope with it and suffer from it is the central theme of the album.”
Gelukkig werkt het weer goed mee: midden juli en de regen komt met bakken naar beneden, de lucht is grauw en het is te koud voor de tijd van het jaar. De perfecte omstandigheden voor het recenseren van deze nieuwe plaat dus.
Mijn recensie van “Lighthouse sloot ik af met de wijze woorden:
“iamthemorning maakt zijn status als veelbelovende band tot nog toe elke keer waar en ik ben benieuwd wat de toekomst zal brengen. Tachtig gastmuzikanten wellicht? Of nul? […] Met “Lighthouse” heeft iamthemorning zich in elk geval definitief een plek in de top van de progressieve muziek verworven. Warm aanbevolen!”
Welnu, inmiddels kunnen we constateren dat het aantal gastmuzikanten vrijwel gelijk is gebleven, maar een vergelijking van de ingezette medewerkers met de inmiddels alweer drie jaar geleden verschenen voorganger toont opvallende verschillen: vrijwel alle instrumenten die toen gebruikt werden, komen we nu ook weer tegen, maar zelden bespeeld door dezelfde muzikanten. Voor de strijkers wordt ditmaal bijvoorbeeld getekend door een dertiental leden van het St. Petersburg Orchestra “1703”. Verder valt vooral op dat er op “The Bell” – in tegenstelling tot op de voorganger – geen gebruik wordt gemaakt van grote namen uit het genre om extra aandacht te genereren en dat zullen ze als winnaar van de ‘plaat van het jaar 2016’ bij de Progressive Music Awards wellicht ook niet eens meer nodig hebben.
Ook bij de verkiezing van het komend jaar zal het tweetal waarschijnlijk weer hoge ogen gooien, want “The Bell” is wederom een prachtplaat geworden. Het recept is inmiddels bekend, maar toch weten Semkina en Kolyadin de accenten weer wat anders te leggen, zoals de zeer prominent aanwezige elektrische gitaar van Vlad Avy op Freak Show en Salute. Beide nummers kunnen zich wat mij betreft ook de prijsnummers van het album noemen.
Opener Freak Show etaleert direct alles wat de muziek van iamthemorning zo mooi maakt: het volle vleugelgeluid van Gleb Kolyadin verrijkt met het harpspel van Andres Izmailov en Marjana Semkina die zich hier stemacrobatisch doorheen vlecht. Na twee minuten wordt het tempo opgevoerd en vallen ritme-instrumenten en strijkers in, waardoor de zang alleen maar gejaagder gaat klinken. Via een mooie maar veel te korte overgang op Spaanse gitaar – volgens de credits bespeeld door Semkina – barst het nummer echt los met twee ook weer te korte solo’s van Avy op de elektrische gitaar en van Dmitry Tsepilov op saxofoon. Het is een nummer met een enorme diversiteit, dat mijns inziens nóg beter tot zijn recht zou zijn gekomen als de verschillende passages meer ruimte gekregen zouden hebben, want eigenlijk gebeurt er nu veel te veel in de zeven minuten die het nummer klokt.
Het is wel een uitzondering. Het andere lange nummer Salute is samenhangender en vooral rijk in de gebruikte instrumentatie. De fraaie gitaarsolo van Avy vormt hier dan ook veel minder een overgang en meer een onderdeel van het prachtige geheel. De overige composities zijn sowieso korter en meer gefocust: één of twee ideeën per nummer, met ook veel meer de nadruk op vleugel en zang. Evenals op zijn positief ontvangen solo-album laat Kolyadin op Lilies bijvoorbeeld weer fraai lyrisch spel horen.
Het sterkste punt van de band is voor mij echter Semkinas zang, die zich naar mijn mening in haar emotionele zeggingskracht steeds meer kan meten met Kate Bush. Helemaal fraai komt zij tot haar recht in het afsluitende titelnummer, waarin zij halverwege over een aanzwellende piano de voor- en achtergrondzang voor haar rekening neemt.
“The Bell” bouwt nadrukkelijk voort op “Lighthouse”. Het klinkt vooral vertrouwd, soms zelfs iets té, zoals Song Of Psyche, maar het zou onredelijk zijn om te verwachten dat iamthemorning de koers na een succesvolle plaat radicaal om zou gooien. Toch biedt de opener in mijn ogen wel mogelijkheden voor een volgend album: een echt epic, waarbij er meer ruimte wordt gegeven om alle mooie ideeën binnen een groter geheel verder uit te werken, zou zeker de moeite van het proberen waard kunnen zijn. Het is echter geenszins een must: met “The Bell” heeft iamthemorning weer een topalbum afgeleverd dat het zeker goed gaat doen in mijn jaarlijstje!
Wouter Brunner
CD: 
LP:
