Fintech – co to jest? (2024)

Fintech to dziś modna branża, która elektryzuje sektor finansowy na całym świecie. Warto zatem wyjaśnić, co kryje się pod tym obcobrzmiącym terminem. Tym bardziej że fintechowe rozwiązania otaczają nas z każdej strony. Co to jest fintech i dlaczego robi taką furorę w sieci?

Świat FinTechem stoi

W Europejskim Rankingu Innowacyjności z 2019 roku Polska znalazła się w III lidze inwestorów jako kraj umiarkowanie innowacyjny. Zajęła czwarte miejsce od końca, wyprzedzając jedynie Rumunię, Bułgarię oraz Chorwację. Na wyższych pozycjach z naszego regionu znalazły się Czechy, Słowacja czy nawet Litwa i Łotwa¹. Z kolei z przeanalizowanych wyników Deloitte wynika, że Polska jest największym ośrodkiem fintech w Europie Środkowo-Wschodniej. Jest to niezwykle istotne, patrząc na to, że wydatki na badania i rozwój są relatywnie niskie, skutkiem czego aż 72 proc. start-upów finansuje swoje przedsięwzięcia ze środków własnych².

Wyjątek stanowi polski sektor finansowy, który jest bardzo innowacyjny w porównaniu z innymi gałęziami naszej gospodarki. Do tego stopnia, że część z największych polskich banków za granicą nazywa się fintechami – a niektóre z ich rozwiązań wdrażane są na rynkach zagranicznych. Przykładowo, jeden bank skomercjalizował projekt, w ramach którego oferowane będą kompleksowe rozwiązania w zakresie bankowości detalicznej poza Polską.

Fintech – co to jest? Definicja pojęcia

Fintech, czyli Financial Technology to sektor gospodarki wykorzystujący nowe technologie oraz innowacje w obszarze usług finansowych. Przy czym firmy realizujące tego typu rozwiązania albo współpracują z tradycyjnymi podmiotami, albo silnie z nimi konkurują. Do sektora fintech możemy zaliczyć zarówno początkujące start-upy, jak i duże przedsiębiorstwa, które od wielu lat zmieniają wizerunek rynku. Sam dynamiczny rozwój innowacji uwidoczniony jest w ośmiu ściśle zdefiniowanych podgrupach:

• bankowość,
• ubezpieczenie,
• zarządzanie aktywami i rynki kapitałowe,
• podnoszenie kapitału i finanse osobiste,
• płatności,
• dane i analityka,
• cyberbezpieczeństwo,
• inne oprogramowania.

Bez wątpienia, rozwiązania branży fintech z coraz większą siłą oddziałują na prowadzenie biznesu. Dlatego czasem mogą wystąpić pewne problemy z dokładną klasyfikacją danego przedsiębiorstwa jako typowo fintechowego. Jego głównym wyznacznikiem musi być przede wszystkim – kryterium usługowe. Jeśli dana firma udostępnia produkty finansowe, wykorzystując do tego nowoczesne kanały online – to wedle definicji – spełnia wszelkie wymogi, by uznać ją jako fintech.

Mapa fintechu w życiu codziennym

Po wejściu na rynek Ubera los przewoźników komercyjnych nigdy już nie będzie taki sam. Dzięki AirBnB możemy lepiej planować krótkoterminowy wynajem mieszkań, praktycznie w każdym zakątku globu. Rewolucję w branży muzycznej zapoczątkowało również Spotify, z kolei Netflix udowodnił, że oglądanie seriali online jest w pełni bezpieczne i nie trzeba uprawiać w tej kwestii sztuki piractwa. W końcu Facebook pokazał, jak każdy bez względu na wiek spędza czas wolny w sieci.

Coraz śmielej zmienia się dziedzina usług finansowych. Jednym z protoplastów w zakresie transakcji płatniczych online jest PayPal. Już ponad 10 mln osób korzysta też z polskiego systemu płatności BLIK, którym zainteresowały się same Zjednoczone Emiraty Arabskie.

W najprostszym ujęciu spójrzmy na najpopularniejsze działania fintech ostatnich lat.

• Płatności online – np. BLIK, PayPal, PayU,
• E-bankowość, bankowość mobilna oraz ubezpieczenia online – np. iPKO, porównywarki ubezpieczeń,
• Pożyczki online i porównywarki pożyczek – np. Vivus, Szybka Gotówka, Czerwona-Skarbonka, Mintos
• Pożyczki peer-to-peer (pożyczki społecznościowe) – np. Kokos, Finansowo,
• Kantory internetowe – np. Cinkciarz, Walutomat,
• Dodatkowe formy finansowania dla przedsiębiorców, np. faktoring i e-leasing – np. LeaseLink, Finiata,
• Rozwiązania komunikacyjne wykorzystujące płatności online – np. Uber, MyTaxi, Free Now, Bolt,
• Porównywarki internetowe oraz serwisy aukcyjne – np. Allegro, Ceneo, eBay,
• Przedsiębiorstwa wykorzystujące rozwiązania oparte na blockchain – np. Bitcoin,
• Aplikacje do optymalizacji budżetu domowego, wydatków, płatności mobilnych opartych na HCE – np. Apple Pay, Android Pay,
• Modele używane w procesie płatności/realizacji/finalizacji, w tym przechowywanie danych finansowych – np. Creditcheck, BIK.

Fintech a start-upy

Często pojęcie fintechów stosuje się jako synonim start-upów. Czy jest to prawidłowe podejście? Niestety nie. Start-up to firma, która dopiero raczkuje w biznesie i najczęściej poszukuje dodatkowych źródeł finansowania. Dlatego w tym rozumieniu, nie każdy start-up jest fintechem i odwrotnie.

Zasadniczo, start-upy, funkcjonujące w obszarze tytułowego pojęcia, możemy podzielić na kilka kluczowych rodzajów. Przykładowo, BankTechy usprawniają działanie banków komercyjnych. Interesującą grupę stanowią fintechy zajmujące się social lendingiem czy spółki oferujące płatności w walutach zagranicznych. Te drugie, dodatkowo cechują się niskimi spreadami oraz niewielkimi prowizjami (jednym z nich jest np. Revolut).

Kiełkująca gałąź w Polsce

Fintech w Polsce funkcjonuje niemal we wszystkich najważniejszych segmentach finansowych. Te, które są w dojrzałej fazie rozwoju, występują głównie w branży płatności elektronicznych oraz platformach finansowych. Nie brakuje też podmiotów, które rozwijają nowoczesne kanały sprzedaży.

Jaka przyszłość stoi przed polskimi fintechami? Główne kierunki wyznaczają światowe trendy technologiczne. Dlatego, na rynku obronią się te firmy, które zaadaptują innowacyjne rozwiązania na polskim gruncie i jednocześnie będą rozwijać własne narzędzia usprawniające usługi finansowe.

Przypuszczamy też, że fintech na polskim gruncie będzie obierał przede wszystkim kierunek płatności (29 proc.) oraz usług związanych z udzielaniem pożyczek i kredytów (31 proc.). Nie bez przyczyny to właśnie w tym obszarze miały miejsce największe światowe inwestycje w ostatnich latach.

Czy wiesz, że strategia na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju przedstawiona przez rząd uznaje fintech za strategiczny sektor i przewiduje, że może się stać motorem napędowym polskiej gospodarki?³

Główne obszary fintech według inwestycji na lata 2010-2016

Polskie fintechy na podbój świata

W Polsce ponad 25 mln osób korzysta z rozwiązań fintech. Jednak, co bardzo ciekawe – większość z nas nie ma nawet świadomości, że to robi. Skąd takie wnioski? Każdego dnia nieświadomie korzystamy z usprawnień, które przyspieszają nasze płatności, zarządzanie finansami czy inwestowanie. Wirtualne portfele, typu: Apple Pay, Google Pay, zakupy online, a nawet aplikacje bankowości elektronicznej – to wszystko zasługa innowacji finansowych. Dlatego, sam brak wiedzy wynika być może z niemożności dokładnego określenia, czym są faktycznie fintechy.

Które polskie fintechy obecnie wiodą prym? Ciekawą innowacją są DotPay oraz Blue Media oferujące system płatności online czy Polish Payment Standard – a więc wspomniany wcześniej system płatności mobilnych BLIK. Ważne miejsce na mapie Polski należy także do AIQLABS mającej w swoich ramach całościowy ekosystem usług finansowych. Nie możemy też pominąć Czerwonej Skarbonki, która jest platformą oferującą doradztwo w zakresie szybkich pożyczek online, kredytów gotówkowych, kont osobistych – ale również i faktoringu.

Kraje przyjazne fintechom

Państwa, w których króluje branża fintech, wyróżniają się przyjaznymi regulacjami na prowadzenie innowacyjnych projektów, bez względu na wielkość przedsiębiorstwa oraz obszar działalności. W poszczególnych dziedzinach liderami w tym kierunku są następujące kraje:

• finansowanie i wsparcie – Francja,
• inwestycje przedsiębiorstw – Niemcy,
• innowacje w MŚP – Portugalia,
• współpraca biznesu z nauką – Austria,
• atrakcyjne systemy badań naukowych – Luksemburg,
• zasoby ludzkie i otoczenie sprzyjające innowacjom – Dania,
• aktywa intelektualne – Malta,
• wpływ na poziom zatrudnienia i wielkość sprzedaży – Irlandia.

Według wyników Europejskiego Rankingu Innowacyjności z 2019 roku do czołowych innowatorów na Starym Kontynencie należą także państwa skandynawskie: Szwecja i Finlandia. Zwiększenie potencjału dotyczy Estonii, Grecji, Holandii, Litwy, Łotwy oraz Wielkiej Brytanii. Co ciekawe – Unia Europejska pod względem innowacyjności wyprzedza takie gospodarki, jak chińska czy nawet amerykańska, ustępując miejsca jedynie Japonii oraz Korei Południowej⁴.

Fintech w Polsce potrzebuje dofinansowania

Pozycja Polski świadczy o tym, że pomimo wielu sukcesów nadal jesteśmy w tyle za najlepszymi. Wśród przyczyn, które mogą mieć na to wpływ, należą głównie: brak zachęt podatkowych na rozpoczęcie działalności badawczo-rozwojowej (ulga B+R, IP BOX), a także dostępności wsparcia finansowego ze środków unijnych. Niewielka jest również promocja wspomnianych mechanizmów. Dlatego, dla poprawy sytuacji konieczne jest wykreowanie środowiska bardziej przyjaznego do współpracy między biznesem a nauką.

To nie wszystko. Konieczna jest też zmiana podejścia inwestorów i przedsiębiorców w kraju. Ci pierwsi powinni zrozumieć, że w przyszłości start-up będzie wymagał dalszego dokapitalizowania. Z kolei Ci drudzy muszą działać odważniej i być lepiej zdeterminowanym do osiągnięcia zakładanego celu. Wówczas ambitny wzrost oraz umiejętność dostosowania się do zmian rynkowych staną się kluczowymi wyznacznikami sukcesu fintechowych rozwiązań.

Ulga B+R nagradza wszystkie firmy, które choćby próbują rozwijać swój biznes w kierunku innowacyjności. Jest zatem kluczowym krokiem w budowie ekosystemu fintech w Polsce.

Źródła:

1. Europejski Ranking Innowacyjności 2019 i ranking innowacyjności regionów, https://ec.europa.eu/poland/news/190617_innovations_pl

2. Artykuł „Polska jako ważne miejsce FinTechów”, relacja z Polish Day Tech 2017 w Londynie, https://www2.deloitte.com/pl/pl/pages/finance/articles/fintech.html

3. Raport FinTech Hub Polska 2017

4. Europejski Ranking Innowacyjności 2019 i ranking innowacyjności regionów, https://ec.europa.eu/poland/news/190617_innovations_pl